HAYVANLARI KORUMA KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER NELER GETİRİYOR?

Hayvanları Koruma Kanununda değişiklik yapan 7332 sayılı Kanun, 14.07.2021 tarih ve 31541 sayılı Resmi Gazetede yayınlandı. Peki bu Kanun neler getiriyor?

1. Ev hayvanları, süs ve obje statüsünden çıkarılmış, canlı statüsünde olduğu ifade edilmiştir.

2. Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlar ve eğitim çalışmaları yapacak Ayrıca yerel yönetimler, ilgili karar organının uygun görmesi halinde hayvan hastanesi kuracak.

3. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmakla yükümlü olacaktır. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2022 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.

4. Hayvanlara işkence yapmak veya acımasız ve zalimce muamelede bulunmak ve ev hayvanını terk etmek yasaklanmıştır.

5. Mahalli hayvan koruma kurulları teşkilatı ile görev ve sorumluluklarında değişiklikler yapılmıştır. Buna göre kurula

il baro temsilcisi veya ildeki barolardan birer temsilci de katılacak. Kurul en geç üç ayda bir başkanın çağrısı üzerine toplanır. Gerektiğinde olağanüstü toplantılar yapılabilir.

6. Hayvanat bahçeleri haricinde, gerçek veya tüzel kişiler, hayvanların etolojisine ve habitatına uygun, serbest dolaşımlarına imkan sağlayan doğal yaşam parkları da kurabilecek.

7. Hayvanları Koruma Kanununda getirilen yükümlülük ve yasakların ihlali halinde cezalar ağırlaştırılmıştır. Buna göre,

İdari Para Cezaları:

• Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmaması halinde hayvan başına 1200 TL,
• hayvanların sahiplenilmesi ve bakımı ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alınması gereken önlemleri almayanlara hayvan başına 1000 TL,
• Ev hayvanı satan kişilerin, bu hayvanların bakımı ve korunması ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılmayan işletme sahiplerine 5000 TL lirası idarî para cezası,
• Cerrahi amaçlı müdahaleler ile ilgili hükümlere aykırı davrananlara hayvan başına 1000 TL idarî para cezası,
• Bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara hayvan başına 35000 TL idarî para cezası,
• Hayvanlara yönelik 8. maddeye aykırı olarak kuyruk ve kulak kesilmesi, ses tellerinin alınması ve tırnak ve dişlerinin sökülmesi gibi çeşitli müdahalelerde bulunanlara, türüne ve etolojik özelliklerine aykırı hale getirecek şekilde ve dozda hormon ve ilaç verenlere, çeşitli maddelerle doping yapanlara, hayvanların türlerine has davranış ve fizikî özelliklerini yapay yöntemlerle değiştirenlere hayvan başına 4000 TL idarî para cezası,
• Hayvan deneyleri ile alakalı 9 uncu maddede ve çıkarılacak yönetmeliklerinde belirtilen hususlara uymayanlara hayvan başına 1200 TL idarî para cezası,
• Yetkisi olmadığı hâlde hayvan deneyi yapanlara hayvan başına 4500 TL idarî para cezası,
• Hayvan ticaretinde hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunluluğuna aykırı davrananlara 500 TL idarî para cezası,
• Bakanlıkça izin verilen ev hayvanı üretim yerlerindeki kedi ve köpekler haricinde, ev hayvanı satış yerlerinde kedi ve köpek bulundurana hayvan başına 1500 TL idarî para cezası,
• Ev hayvanlarının üretimini ve ticaretini yapanlar, hayvanların sağlığını tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davranış karakteristikleri ile ilgili önlemleri almayanlara hayvan başına 500 TL idarî para cezası,
• Hayvanların ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanılması ile ilgili hususlarla ilgili izin prosedürlerine uymayana 5000 TL idarî para cezası,
• Bir hayvan; acı, ıstırap ya da zarar görecek şekilde, film çekimi, gösteri, reklam ve benzeri işler için kullananlara 3000 TL idarî para cezası,
• Hasta, sakat ve yaşlı durumda bulunan veya iyileşemeyecek derecede ağrısı veya acısı olan bir hayvanı usulüne uygun kesmeyen ya da ağrısız öldürme amacından başka bir amaçla birine devretmek, satmak veya almak yasağına aykırı davrananlara hayvan başına 1000 TL idarî para cezası,
• Hayvanların eğitimi ile ilgili yasaklara aykırı davrananlara 5500 TL idarî para cezası,
• 12 inci maddenin birinci fıkrasındaki “Hayvanların kesilmesi; dini kuralların gerektirdiği özel koşullar dikkate alınarak hayvanı korkutmadan, ürkütmeden, en az acı verecek şekilde, hijyenik kurallara uyularak  ve usulüne uygun olarak bir anda yapılır. Hayvanların kesiminin ehliyetli kişilerce yapılması sağlanır.” hükmüne aykırı davranılması halinde hayvan başına 2100 TL idarî para cezası,
• Dini amaçla kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarını dini hükümlere, sağlık şartlarına, çevre temizliğine uygun olarak, hayvana en az acı verecek şekilde bir anda kesimi, kesim yerleri, ehliyetli kesim yapacak kişiler ve ilgili diğer hususlar hakkındaki yönetmelik hükümlerine aykırı davranılması halinde hayvan başına 5250 TL idarî para cezası,
• Hayvan öldürme işleminden sorumlu kişilerin hayvanın kesin olarak öldüğünden emin olunduktan sonra, hayvanın ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf etmek veya ettirme yükümlülüğüne aykırı davranması halinde 2200 TL idarî para cezası, aykırı davranışların işletmelerce gösterilmesi hâlinde hayvan başına 5500 TL idarî para cezası,
• Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek, Hayvanları, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak, hayvanların kesin olarak öldüğü anlaşılmadan, vücutlarına tedavi maksatlı olmayan müdahalelerde bulunmak, kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dışındaki hayvanları ödül, ikramiye ya da prim olarak dağıtmak, tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek, hayvanları hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamış gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak, sağlık nedenleri ile gerekli olmadıkça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek,  acı, ıstırap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecekler vermeK fiilleri için hayvan başına 1500 TL idarî para cezası,
• Kesim hayvanları ve 4915 sayılı Kanun çerçevesinde avlanmasına ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvanı olarak üretimine izin verilen av hayvanları  ile ticarete konu yabani hayvanlar dışındaki hayvanları, et ihtiyacı amacıyla kesip ya da öldürüp piyasaya sürmek, Bakanlıkça belirlenen tehlike arz eden hayvanları üretmek, sahiplenmek, sahiplendirmek, barındırmak, beslemek, takas etmek, sergilemek, hediye etmek ve bunların ülkemize girişini, satışını ve reklamını yapmak fiileri için hayvan başına 11000 TL idarî para cezası,
• Ev hayvanlarını onaltı yaşından küçüklere satanlara 2000 TL idarî para cezası,
• Ev hayvanını terk edenlere hayvan başına 2000 TL idarî para cezası,
• Hayvanların korunması ve refahı amacıyla eğitici yayın yapılmasına yönelik 20. maddeye aykırı hareket eden ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluşlarına maddenin ihlal edildiği her ay için 21000 TL idarî para cezası,
• Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sağlama zorunluluğuna aykırı hareket edenlere hayvan başına 1500 TL idarî para cezası,
• Hayvanat bahçelerini, doğal yaşama ortamına en uygun şekilde tanzim etmeyen, doğal yaşam parklarını hayvanların etolojisine ve habitatına uygun düzenlemeyen, serbest dolaşımlarına imkan tanımayacak şekilde düzenleyenlere ve bu konuda çıkarılacak yönetmelikte belirlenen hükümlere aykırı davrananlara hayvan başına 2500 TL idarî para cezası

uygulanacak. Maddede düzenlenen kabahatlerin veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri veya hayvanlara bakmak veya onları korumakla görevlendirilen kişiler tarafından işlenmesi durumunda verilecek ceza iki kat artırılarak uygulanacak.

Maddede düzenlenen kabahatlere konu olan ve 24 üncü madde uyarınca el konulan kedi ve köpekler ile Bakanlıkça uygun görülen diğer hayvanlar koruma altına alınarak bakımevi bulunan en yakın belediye tarafından hayvan bakımevine götürülecek.

Ayrıca Hayvanları Koruma Kanunu ihlalllerinin bazıları adli suça dönüştürülmüştür. Buna göre,

• Nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren kişi bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası; bir hayvan neslini yok eden kişi beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• 12 nci madde kapsamındaki hayvan kesimleri ile 13 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususlar dışında bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan veya tecavüz eden kişi altı aydan üç yıla kadar hapis ve yüz günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılır.
• 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (m) bendinde düzenlenen yasağa aykırı davranmak suretiyle bir ev hayvanına veya evcil hayvana işkence eden veya acımasız ve zalimce muamelede bulunan kişi altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• 11 inci maddenin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi saklı kalmak üzere, hayvanları dövüştüren kişi üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.

Maddede düzenlenen suçların birden fazla hayvana karşı aynı anda işlenmesi durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Maddede düzenlenen suçların veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri veya hayvanlara bakmak yahut onları korumakla görevlendirilen kişiler tarafından işlenmesi durumunda verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Sahibi tarafından işlenen suçlar da dahil olmak üzere bu maddede belirtilen suçların işlenmesi halinde soruşturma yapılması Tarım ve Orman Bakanlığının il veya ilçe müdürlükleri tarafından Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunulmasına bağlıdır. Bu başvuru muhakeme şartı niteliğindedir. Suçüstü halinde ise soruşturma genel hükümlere göre yapılır. İkinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen suçların başka bir kişi tarafından sahipli hayvana karşı işlenmesi halinde hayvan sahibinin şikayeti üzerine de soruşturma yapılır.

Maddede düzenlenen suçlara konu olan ve 24 üncü madde uyarınca el konulan kedi ve köpekler ile Bakanlıkça uygun görülen diğer hayvanlar koruma altına alınarak bakımevi bulunan en yakın belediye tarafından hayvan bakımevine götürülür.

8. Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracaktır.

Birinci fıkrada belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecektir. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ise sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürülecektir. Rehabilite edilen hayvanlar Bakanlıkça oluşturulan veri tabanına kaydedilecektir. Rehabilitasyon süreci tamamlanan hayvanların, bakımevine getiren belediye tarafından öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır.

Rehabilite edilmemiş sahipsiz köpekler, belediyelerce hayvan bakımevlerinde veya geçici ünitelerde kısırlaştırılarak veri tabanına kaydedilir. Geçici ünitelerde yapılan kısırlaştırmalar sonrasında, köpekler alındıkları ortama bırakılmadan önce sağlıklarına kavuşmaları için gerekli tedbirler alınır. Bakanlık da bu kapsamdaki köpeklerin kısırlaştırılmasına her türlü yardımda bulunur.

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yetmiş beş bini aşan belediyeler 31/12/2022, diğer belediyeler ise 31/12/2024 tarihine kadar ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla yükümlüdür.

Belediyeler bu madde yürürlüğe girdikten sonra üç yıl süreyle birinci fıkra gereğince hayvan bakımevleri kurmak ve rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırır. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanır. Bu fıkra uyarınca ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamaz.

9. Ek madde 2 nin yürürlüğe girdiği tarihten sonra hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması yasaklanmıştır. Mevcut işletmeler, herhangi bir nedenle eksilen hayvan sayısını tamamlama ya da artırma, yeni şube açma gibi yollarla kapasite artırımına gidemez, üretim yapamaz, Bakanlığın izni olmadan işletme hakkını devredemez, on yılın sonunda faaliyetine son verecektir. Bu maddede belirtilen yasaklara aykırı davrananlara hayvan başına yirmi beş bin Türk lirası idarî para cezası verilecektir.